AYDIN ARİK/OZAN EFEOĞLU/MÜSLÜM ETGÜ – Diyarbakır, Şanlıurfa ve Adana, kahvaltılarda de tüketilen döş kebabına eş çıkıyor.

Seçkin 3 ilde de lokantacılar, ustalar ve sivil cemiyet kuruluşları, günün herhangi bir saatinde tüketilen, evcil ve yabancı turistlerin üstelik arzu gösterdiği döş kebabının “sunu lezzetlisi”nin öz illerinde yapıldığı görüşünde.

“Urfa sine kebabı” 12 Aile 2018’da, “Diyarbakır göğüs kebabı” ise 31 Mayıs 2022’de Türk Berat ve Bellik Kurumunca tescillendi.

Şanlıurfa ve Adana’birlikte siftinlik, Diyarbakır’de ise iri doğranan ciğerle kavrulmuş hazırlanıyor.

Diyarbakır

Diyarbakır’bile kuzu ciğeri, kırmızı türap biber, sodyum klorür, kurutulmuş kekik ve dövülmüş sumakla marine edilerek, ayrımsız döş, bir kuyruk antagonist, iki ciğer, ayrımsız kuyruk antagonist ve bire bir ciğer şeklinde şişe dizilerek ateşte pişiriliyor.

İşletmeci Kemal Tarhan, AA muhabirine, ağababa mesleği olan ciğer kebabı işini 45 yıldır sürdürdüklerini söyledi.

Daha ilk gezici tezgahta hazırladıkları kavrulmuş istihzar işini geliştirdiklerini ve şu an 3 şubelerinin bulunduğunu rapor fail Tarhan, saat 06.00’bile başladıkları işi gece 03.00’e büyüklüğünde sürdürdüklerini belirtti.

Ahşa kebabı üstüne alelhusus Şanlıurfa ile rekabet halinde olduklarını anlatan Tarhan, “Sine kebabı, artık Diyarbakır’ındır, tescillendi. Artık hiçbir el bizim ciğere ehil çıkamayacak.” dedi.

Bağır kebabının tescillenmesinin mutluluğunu yaşadıklarını tamlayan Tarhan, herkesi Diyarbakır’bile bağır kebabı yemeye çağırma etti.

Tarhan, “Kebabı, 4 sayı ahşa, 2 nüsha pöçük hasım şişe takılacak şekilde hazırlıyoruz. Gelen müşteriler de ‘Birçok yerde bağır yedik amma hiçbiri Diyarbakır ciğerinin yerini tutmuyor.’ diyorlar. Döş kebabının geçmişi Diyarbakır’da daha eskidir.” ifadelerini kullandı.

Diyarbakır Ticaret ve Uran Odası Başkanı Mehmet Kayaç birlikte yaptıkları başvuruyla Türk Berat ve Marka Kurumunca ahşa kebabının tescillendiğini, kentte 300’ü çok işletmede ayrımsız lal ve şekilde kebabın hazırlandığını söyledi.

Türkiye’nin bir nice kentinde bire bir özellikte Diyarbakır döş kebabını eden işletmelerin bulunduğunu anlatan Kayaç, Diyarbakır bağır kebabının kendine has yapısıyla tescillenmiş tıpkısı işaret olduğunu dile getirdi.

Kayaç, şöyle devam etti:

“Farklı illerde bile var ama ciğerin yapım şekilleri var. Onlar bile tescilliyorlar. Rastgele ilin öz imal özelliğiyle tescilleniyor ama ulusal ve uluslararası kullanımına baktığınızda çıktı Diyarbakır ciğer kebabının yapıldığını görürsünüz çünkü Diyarbakır göğüs kebabı geçmişten gelen bir özelliğe topluluk. Diyarbakır’dahi ciğerle ilgilendiren aynı aşındırmak kültürü var. Deminden hakeza ayrımsız durumda ayrıksı illerin sahiplenmesini Diyarbakır anca çok dikkate almıyor çünkü ‘Zaten ego ciğerle cıvıl cıvıl benzeri kenttim.’ diyor. Ciğerin genişlik aşkın tüketildiği site, tekrar Diyarbakır’dır. Diyarbakır olarak tığ kendimize güveniyoruz.”

Şanlıurfa

Şanlıurfa ile Diyarbakır arasında uzun yıllardır süren göğüs kebabı rekabeti, Diyarbakır ciğerinin dahi tescillenmesiyle arttı.

Şanlıurfa Lokantacılar, Köfteci ve Tatlıcılar Odası Başkanı Mehmet Duluk, Şanlıurfa’de ahşa kebabının sabahtan akşama kadar tüketildiğini söyledi.

Şanlıurfa ahşa kebabının dürüm şeklinde ve kente katışıksız biberle servis edildiğini dile getiren Yüz, şöyle konuştu:

“Şanlıurfa’de ahşa kebabı kuzu ciğerinden gailesiz olarak yapılır ve gailesiz olarak tüketilir. Eksantrik kentlerde bağır yoğun dondurucularda 1 dönem bekletildikten sonra tüketilir, böyle olunca dahi lezzetli olmuyor. Şanlıurfa ciğeri ile Diyarbakır ciğerinin lezzeti farklıdır. Diyarbakır’da akıbet yıllarda sine kebabı duyulmaya başlandı amma ciğerin anavatanı Şanlıurfa’dır. Ciğerimiz Şanlıurfa biberiyle tüketilir ve hangi kadar dağ olursa olsun insanı huzursuz etmez.”

Göğüs kebabı ustası Bekir Yüksekyayla ise Şanlıurfa’birlikte ciğerin yüzyıllardır tüketildiğini söyledi.

Yüksekyayla, “Şanlıurfalıların milli yiyeceği bağır sabah kahvaltısında başlar geceye büyüklüğünde bitmeme kadir.” diye niteleyerek konuştu.

Ciğerin bildirme zahmetlisinin, bildirme lezzetlisi olduğunu tamlayan Yüksekyayla, konuşmasını şöyle sürdürdü:

“Süfli doğranan ciğer ile şişman doğranan ciğer tıpkı tamam mu? Biz ciğeri kıytırık doğruyoruz ve böylece henüz lezzetli oluyor. Büyük doğranan ciğerin dışı pişer, içi pişmez amma tezyifkâr doğranan ciğerin içi dışı aynı pişer. Şanlıurfa’nın bağır kültürüyle Diyarbakır’ın sine kültürü farklıdır. Diyarbakır’ın 3-4 şişi, bizim ise 11-12 şişimiz 1 porsiyondur.”

Şanlıurfa ciğerine Şanlıurfa isotunun bile zevk kattığını dile getiren Yüksekyayla, “Sev biberi, ye ciğeri. Türkiye’deki aşındırmak yazarlarını, hakem heyeti üyelerini ve sanatçılarımızı Şanlıurfa’ya çağırma ediyorum, gelip karar versinler. Döş kebabımıza güveniyoruz.” dedi.

Vatandaşlardan Nihat Huzur dahi Diyarbakırlı olduğunu belirterek, Diyarbakır sine kebabına göre Şanlıurfa’nın kebabının elan fena hâlde olduğunu savundu.

Hatay’dan Şanlıurfa’ya gelen Bülent Günahsız ise Şanlıurfa ciğerinin çok içimli olduğunu söyledi.

Suat Hayat üstelik bir nice kenti gezdiğini ve sine yediğini belirterek, “Kimse demesin göğüs Diyarbakır yahut eksantrik tıpkısı ilindir, sine Şanlıurfa’nındır. Ciğerin merkezi Şanlıurfa’dır.” ifadelerini kullandı.

Adana

Adana’nın tarihi Kazancılar Çarşısı’ndaki “Ciğerciler Sokağı”nda kurulan tezgahlarda, sabahleyin saatlerinden itibaren dumanların yükseldiğini ve güzelce kokuların yayıldığını gören müşteriler artağan baharatlı döş kebabı yiyor.

Yaklaşık 25 yıldır tarihi Kazancılar Çarşısı’nda sine ustası Musa Akaret, ahşa kebabı işinin kendisinde ve ailesinde benzeri dinamit olduğunu belirtti.

Akaret, “Bence, döş kebabı bize saf ve bizimki daha bol, Diyarbakır olsun, Şanlıurfa olsun oralardan müşterilerimiz geliyor, kıvançlı eşkâl gidiyorlar ve ‘Sizin ciğeriniz henüz güzelmiş.’ diyorlar.” ifadelerini kullandı.

Esnaf Ömer Sebep ise tarihi Kazancılar Çarşısı’nda ahşa kebabı yemenin henüz lezzetli olduğunu, sıkıntılı içi ve dışından bir nice müşterilerinin olduğunu kaydetti.

Sine kebabını şişlerde, yanında soğanı, tablacı salatası, acılı ezmesi ve Adana’ya has acılı şalgamla servis ettiklerini anlatan Sebep, “Diyarbakır’ın kendine has bir ciğeri var, tikeleri elan şişman, bizimki daha oldukça amma baharatlı ve lezzetli yapıyoruz.” ifadelerini kullandı.

Müşterilerden Ahmet Buğur bile ahşa kebabının vazgeçilmezleri arasında olduğunu söyledi.

Buğur, “Buranın atmosferinden midir, havasından mıdır, burada yediğimiz ciğerin tadını ayrıksı yerde alamıyoruz. Şanlıurfa’dahi de yedim başka yerlerde bile yedim amma hele Kazancılar’ın atmosferinde yediğim lezzeti alamadım.” diye konuştu.