Enerji ve Bittabi Kaynaklar Bakanı Fatih Dönmez, bor karbürün hele defans sanayisi amacıyla eleştiri öneme erbap olduğunu, taktik vesait, helikopterler, uçaklar, bütünüyle namlusu, askeri kıyafetler ve personel yardımcı yeleklerin zırhlanması kabil askeri gayeli malzemelerde yoğunlukla kullanıldığını belirterek, “Defans sanayi teknolojimiz zaman dünyanın takdir ettiği tıpkı noktada.” dedi.

Dönmez, Uran ve Uygulayım Bilimi Bakanı Mustafa Varank’ın dahi katılımıyla Söğüt ilçesinde “Serel Seramik Üretimlik Anne Atma Töreni”nde yaptığı konuşmada, dolaşma içre Bilecik’teki üçüncü fabrikanın temelini attıklarını söyledi.

Akıbet zamanlarda Türkiye sanayisinin büyük benzeri hücum içinde olduğunu dile getiren Dönmez, “Arzu fazlalığından dolayı firmalarımızın yıl sonuna büyüklüğünde bilcümle siparişlerini kapattıklarını ve eldekileri doldurmak amacıyla büyük benzeri gayretle çalıştıklarını biliyoruz. Mevcut kombinasyon endüstri bölgelerimizdeki fabrikalarımız tesislerini genişletmek amacıyla eskimemiş yerey bakıyorlar. Gayrı yandan eskimemiş tevhit uran bölgelerimizin temelini atıyoruz, bitenlerin açılışlarını yapıyoruz.” değerlendirmesini yaptı.

Türkiye’nin, Kovid-19 salgını ile başlayan ve devam fail dönemde krizi fırsata çeviren benzeri devlet olduğunu, sanayide mevrut başarıların 20 yıllık sürecin böylece oluştuğunu anlatan Dönmez, sözlerini şöyle sürdürdü:

“Enerjiden ulaştırmaya, lojistikten tedariğe büyüklüğünde seçme alanda birbirini tümler dev yatırımları hayata geçirdik. Bundan Sonra bunların meyvelerini çokluk zamanı geldi. Daha Çok bu yatırımların karşılığını üretimle, ihracatla, büyümeyle, istihdamla almanın zamanı geldi. Bugün Türkiye, limanlarıyla, demir yollarıyla, havalimanlarıyla, erke tesisleriyle, çeşitlendirdiği tedarik kanallarıyla dünyaya açılmaya amade vaziyette bekliyor. Her alanda dünyanın üretim üssü olmaya amade. Ürettiği değme malı dünyanın herhangi bir noktasına genişlik makul maliyetle, sunma akıllıca sürede teyit edecek ayrımsız altyapımız var. Bırakın 20 yılı, değil 20 saati, burnunun ucunu bile göremeyecek olanların ‘Yol yaptılar, köprü yaptılar diyerek’ küçümsemeye çalıştığı, görmediği, girmek istemediği asıl aha budur. 20 sene öncesinden bugünleri eksiltmek ise ferasettir.”

“Bu yıl sonunda birlikte inşallah bor karbür tesisimizi devreye alacağız”

Temelini attıkları fabrikanın 700 bin metrekare zahir alanda nesir edileceğini ve 180 milyon avro yatırım bedeline eş olduğunu bildiren Dönmez, 1600 kişiye istihdam sağlanacağını ve yıllık 2 milyon nüsha vitrifiye istihsal kapasitesine topluluk olacağını aktardı.

Elginkan Grubunun yatırımının elden vitrifiye üretimiyle tutkun kalmayacağını dile getiren Icra Vekili Dönmez, yer zar orya seramik fabrikasının da bunu strateji edeceğini, toplamda 290 milyon avroluk benzeri yatırımla 2 bin 600 kişinin istihdam edileceğini belirtti.

Dönmez, “Takkadak ülkemizin değil dünyanın üstelik ihtiyacını karşılayacak yer yetişkin üretim merkezlerinden biri olacak.” ifadesini kullandı.

Bilcümle gayretlerinin yatırımlarla madenleri altın mahsulat haline haberdar etmek olduğunu vurgulayan Dönmez, bugüne kadar bakır, alüminyum, demir-pelet bütünleşmiş izabe tesisleri ile kızıl, gümüş ve ferro krom bütünleşmiş tesislerini devreye aldıklarını, bu sene zarfında dahi 3 yıl geçmiş temelini attıklarını borak karbür tesisinin açılışını yapacaklarını duyurdu.

Eskişehir Kırka’de uçucu tesiste üretimine başladıkları yerli lityumda birlikte bundan sonra tam sığa çalışacak iki yıpranmamış fabrikanın temelini atma aşamasına geldiklerini dile getiren Dönmez, şöyle konuştu:

“Dünyada ilk defa nakit bor atıklarından üretilecek lityum olacak. Testleri yaptık, emsalleriyle ayrımsız verimlilikte çalışıyor. Lityum karbonatın lityum yükün pil üretiminde kullanılması amacıyla, Hitit Eroin, Aselsan ve Aspilsan ile teşrikimesai protokolü imzaladı. İnşallah müstakbel uygulayım bilimi ürünlerin içerisindeki yerlilik payını dahi bu şekilde artırmış olacağız. Bu sene böylece dahi inşallah borak karbür tesisimizi devreye alacağız. Orada dahi sona makul yaklaşıyoruz. Borak karbür özellikle savunma sanayimiz amacıyla az çok ciddi ayrımsız öneme ehil. Taktik vesait, helikopterler, uçaklar, heyetiyle namlusu, askeri kıyafetler ve personel yardımcı yeleklerin zırhlanması kabil askeri amaçlı malzemelerde yoğunlukla kullanılıyor. Defans sanayi teknolojimiz bugün dünyanın ölçüm ettiği bir noktada. İnşallah bizler dahi bu teknolojinin gelişimi amacıyla heybetli tıpkı bindi vermiş olacağız.”

“Saf taş ihracatında Çin’den sonradan yüzdelik 13,4’lük pay ile 2. sıradayız”

Bakan Dönmez, madencilikte hem üretim hem birlikte ihracatta mevcut rekorları tazelediklerini, küresel maden üretiminde 2020 verilerine bakarak, hacim bazında dünyada 21. ayar bazında ise 24. tam olduklarını belirterek, şu bilgileri verdi:

“Borak, feldspat ve pomza üretiminde acun lideriyiz. Trona/soda külü, perlit ve krom üretiminde acun ikincisi, manyezit ve diatomit üretiminde dünya üçüncüsüyüz. Ayrıca mermi, linyit, bentonit, barit üzere 12 madenin üretiminde bile dünyada evvel 10 içerisindeyiz. 2002 yılında 565 milyon dolar olan beyaz zehir ihracatımız 2021 yılında yaklaşık 6 milyar dolara ulaştı. 2022’nin geçmiş 6 mahiye döneminde eroin ürünleri ihracatımız, 2021’nin tıpkısı dönemine göre yüzde 19 oranında arttı. Son 10 yılda ortalama 742 milyon ton eroin üretimi yaptık. 2021 yılında alüminyum/korindon, fosfat, trona, perlit, rutil ve tuz başta olmak için 14 farklı madende istihsal rekorları kırdık. 20 sene öncesine nazaran bütün madenlerimizde kebir miktarlarda üretim artışları yakaladık. Bu izlence vesilesiyle katıksız taş üretim ve ihracatımıza bile ayrı ayrımsız bellik ayırmak istiyorum. Geçtiğimiz sene 177 ülkeye toplanmış 7,7 milyon titrem katıksız taş ihraç ettik. Buradan toplamda 2,1 milyar dolarlık ihracat geliri elde ettik.”

Dönmez, katıksız taşların beyaz zehir ihracatının yüzde 35’ini oluşturduğunu dile getirdi.

Natürel taş ihracatıyla ait verilere değinen Dönmez, şöyle bitmeme etti:

“Dünyadaki toplanmış doğal taş ihracatında derece bazında Çin’den sonraları yüzdelik 13,4’lük hisse ile ikinci sıradayız. Blok mermer ihracatında ayar ve tutar bazında evvel sıradayız. İşlenmiş mermer ve traverten ihracatında ise cirim bazında bir numara, ayar bazında ikinci sıradayız. Bütün bu rakamlar Türkiye’nin saf taş pazarının en balaban ve sunu tüvana oyuncularından biri olduğunu gösteriyor. Bizim yeryüzü büyük gayretimiz madenleri eklenmiş altın yayın haline getirdikten bilahare ihraç almak. Böylelikle kabak maddede elde ettiğiniz 1 birimlik ayar, meydanlık mamulde 8 birime, kavşak üründe 24 birime büyüklüğünde ayar kazanıyor. Bunu yapacak altyapımız var. Yatırımcımız var. İnsan kaynağı gücümüz var. Finansa muvasala imkanımız var. Kasaba ülkelerle birlikte iri benzeri pazarımız var. Geriye bir tane tıpkı madde kalıyor. O da bu cins yatırımlarla madenlerimizi değere dönüştürecek fabrikalarımızın hayata geçmesi.”

Hedeflerine nazik bire bir aşk ve şevkle yürüdüklerini söyleyen Dönmez, sözlerini, “Madenciliğin gayrisafi sınırlı içi hasıla içerisindeki payını artırmakta kararlıyız. 2021 yılında madenciliğin gayrisafi elverişsiz içi hasılamıza katkısı bir esbak yıla bakarak yüzdelik 11 artışla yüzdelik 1,3’e yükseldi. 2022 yılı geçmiş çeyreğinde ise yüzdelik 1,5 olarak gerçekleşti. 2009 yılında madencilik sektörümüzün katışık yurt içi hasılaya verdiği katkı 11 milyar liraydı. 2020 yılında bu aynı 5,5 itmam artışla 60 milyar lira seviyesine yükseldi.” diye tamamladı.