ÇANKIRI Karatekin Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Besin Mühendisliği Bölümü Öğretim Üyesi Doç. Dr. Hüdayi Ercoşkun’un, Çankırı ve Kırıkkale’nin Delice ilçesinde çıkarılan kayaç tuzları ile ait bilimsel makalesi, uluslararası saygınlığı mevcut ‘Food Additives and Contaminants’ dergisinde yayımlandı. Doç. Dr. Ercoşkun, Yaptığımız çalışmalarda gördük kim Çankırı kaya tuzu ve Atmaca tuzu acun çapındaki genişlik akman tuzlardan birisi. Bu gerçeği, bu makaleyle tanıt etmiş olduk dedi. Doç. Dr. Hüdayi Ercoşkun, Türkiye’dahi tabii tuzlarla ilgili çalışmalarını ‘Impurities Of Natural Salts Of The Earth’ (Dünyanın Tabii Tuzlarının Safsızlıkları) başlıklı makalesinde topladı. Ercoşkun; beyaz, yağız ve gülgûn Himalaya, Kalodawa, Wieliczka, Guarende, Maldon, yağız, yeşil ve al Bilgisiz, Algarve, Maras, Margherite di Savio tuzlarına ekleyerek Çankırı, Atmaca, İzmir ve Nahçıvan tuzlarının da olduğu 18 farklı tabii sodyum klorür örneğindeki mineral, sakil mızrap ve mikroplastik içeriklerini araştırdı. Araştırma sonucunda ara sıra tuzlarda mikroplastik, deniz tuzlarında aheste esrar ve mikroplastik kabilinden dokuncalı maddelere ulaşılırken; Çankırı’birlikte mevcut tuz mağarası ve Kırıkkale Delice’deki tuz madeninden alınan örneklerde temas dokuncalı konu saptanmadı. Doç. Dr. Ercoşkun’un tamamladığı yazı, arsıulusal saygınlığı kâin ‘Food Additives and Contaminants’ dergisinde yayımlandı.
‘ÇANKIRI VE DELİCE TUZUNUN SAFLIĞINI İSPAT ETTİK’
Doç. Dr. Hüdayi Ercoşkun, çalışmalarına dayanarak Çankırı kayaç tuzunun, acun genelinde çıkarılan ve kullanılan tuzlar arasında arz temiz olanı olduğunu söyledi. Çankırı sodyum klorür mağarasından elde edilen kayaç tuzunun kirlenmeden kaldığı, içerisinde kurşun, cıva, zırnık üzere tek ağır sıklet maden bulunmadığını söyleyen Doç. Dr. Ercoşkun, Tuz, Çankırı üzere sunma cesim gelir kaynaklarından biri olmasının yanı sıra yörenin kültürüne, sanatına, ekonomisine cephe vermiştir. Çankırı Karatekin Üniversitesi’nde bu coğrafyanın değerlerini araştırıp, bunların asıl değerlerini ve önemlerini ortaya çıkartmak istiyoruz. Bu kapsamda yaptığımız çalışmalarda ‘gıda ulama maddeleri ve bulaşanları’ diyerek bire bir dergide makalemiz yayımlandı. 2 Eylül’de yayımlandı makale. Makalenin başlığı ‘Dünyanın Tabii Tuzlarının Safsızlıkları.’ Bu kapsamda değişik tuzlardan toplamıştık dünyanın ayrı ayrı coğrafyalarından. İçerisine bizim Çankırı ve Kırıkkale Derice tuzlarını bile arttırma ettik. Yaptığımız çalışmalarda gördük ki; Çankırı kayaç tuzu ve Akkuş tuzu acun çapındaki arz temiz tuzlardan birisi. Bu gerçeği, bu makaleyle kanıtlama etmiş olduk dedi.
‘HİÇBİR AĞIR MIZRAP BULUNMAMAKTADIR’
Çankırı kaya tuzunun kısaca 35 milyon yıllık benzeri geçmişi olduğunu ve dokuncalı husus bulundurmadığını aktaran Doç. Dr. Ercoşkun, Bahir tuzlarında hele son yıllarda gündemde olan mikroplastik içeriği, tıpkı şekilde yavaş metal içeriği sebebiyle deniz tuzlarının trendi; bahir tuzlarına müteveccih murat zaman geçtikçe azalmaktadır. bununla birlikte su tuzlarında ve göl tuzlarında de bu tip safsızlıklarla karşılaşabiliyoruz. Dünya bir lahzada kirleniyor; bu kirlenmeden bilcümle sular ve tuzlar nasibini alıyor. Nedeniyle 35 milyon sene önceki oluşmuş Çankırı kaya tuzunda mikroplastik bulunması durumu söz konusu değil. Fakat bizim şüphelendiğimiz benzeri şeyler vardı kim; ‘Ağır metaller var mı bulunmayan mu’ diyerek. Bunu bile karşılaştırmalı kendisine dünyadaki genişlik adlı tuzlarla kıyaslayarak bu çalışmayı yaptık. Gördük kim Çankırı tuzunda kurşun, cıva, zırnık üzere tek bunaltıcı mızrap bulunmamaktadır. Çankırı tuzunun kimyasal mazruf itibarıyla sair tuzlarla karşılaştırma ettiğimizde şurası arzu rahatlığıyla söyleyebiliriz; Çankırı kayaç tuzu dünyanın bildirme bozulmamış tuzlarından birisidir diye konuştu.
Doç. Dr. Hüdayi Ercoşkun, Çankırı kaya tuzunun çevresel kirlilikten etkilenmeden günümüze kadar geldiğini aktararak, şöyle bitmeme etti Çankırı kayaç tuzu, yüzeyde bulunmaması, insanların etkilerinin ulaşamaması, yerin 150 metre altında bulunması sebebiyle dünyaya verdiğimiz kirlilikten etkilenmiyor. Bu sebeple bile Çankırı tuzu çevresel kirlilikten bile etkilenmiyor. Katıksız yerine birlikte içerisinde ağırbaşlı esrar yok. Ülkemizde ve dünyanın birçok durumunda mikroplastik, radyoaktif yahut sakil esrar kirliliği bulunmasına karşın Çankırı tuzunda bu maddeler bulunmamaktadır.
