Ayrımsız dönme adı işkenceyle anılan Diyarbakır Mahbes’nde kalanlar, cezaevinin müze olma sürecine karışan olma talebini dile getirdi.
Cezaevinde 1980-1984 yılları arasında kalanlar, yakınları bulunanlar, siyasi partilerin ve sivil sosyete kuruluşlarının temsilcileri, müze yapılmak amacıyla mülkiyeti Doğruluk Bakanlığından Firez ve Turizm Bakanlığına devredilen Diyarbakır Mapushane uğrunda toplandı.
Diyarbakır Mahpushane’nde 1981’de mütezayit yazar Rahime Kesici Karakaş, 5 No’lu Dam Yeti Müzesi Adım Grubu namına açıklamayı okudu.
Karakaş, Türkiye’de askerlerin darbeci geleneğini sürdürüp 12 Ilkgüz 1980’de sivil yönetime umum koyduğunu anlatarak, “Türkiye cezaevleri özel uygulama alanlarına dönüştü, birer eziyet merkezi oldu. Ancak ayrımsız düz vardı ki, sadece çarpık çurpuk ayrımsız ezinç merkezi olmadı, bir zamanda çabuk beslenen hususi tıpkısı kişiliksizleştirme laboratuvarıydı. Orası Diyarbakır 5 No’lu Mapus’ydi.” ifadelerini kullandı.
Binlerce insanın yaşamında dip izler ve teessürat bırakan 5 No’lu Delik’nin müze yapılacağını hatırlatan Karakaş, şöyle bitmeme etti:
“Bizler, 5 No’lu cezaevinde 1980-84 yıllarında yaşanan bu vahşet döneminin tanıkları kendisine, cezaevinin müze yapılması ile ilgilendiren alınan kararlarda rastlamak ve bu süreçte müdahil almak istiyoruz. Delik binası, fiziki mübayenet yapılmadan, 80-84 yıllarındaki durumuna makul kuzuluk getirilsin. Cezaevinde duvar yazıları, resimler o günkü atmosfere makul olsun, görsel ve işitsel efektlerle desteklensin. Cezaevinde eziyet sonucu maktul ve hayatlarını kaybedenlerin isimleri öldükleri devir ve yerlere yazılarak tespit edilsin. Müze materyallerinin toplanmasında Hak Bakanlığı ile Ekin ve Turizm Bakanlığının bizlerle kuma çalışma yürütmesini istiyoruz.”
Açıklamaya, AK Öğür MKYK üyeleri Alaattin Temiz ve Abdurrahman Aldanmaz ve çarkıt HDP Diyarbakır Saylav Altan Tan üstelik katıldı.
Kentte 1972 yılında yapımına başlanan Diyarbakır Cezaevi, 4 Orak Ayı 1980’de açılmış, delik 12 Eylül 1980 sonrası askeri yönetime devredilerek “Sıkıyönetim Askeri Mahpushane” kendisine kullanılmıştı.
