Kuş gözlemcileri, zengin yaşam kaynaklarıyla akarsu kuşlarına sülale sahipliği özne İzmir, Manisa, Münevver ve Muğla’daki 28 sulak alanda kuşların popülasyonunu anahtar altına alıyor.
Şita Ortası Su Kuşu Sayımı (KOSKS) kapsamında, Ekincilik ve Orman Bakanlığı Doğa Siper ve Milli Parklar 4. Bölge Müdürlüğü Avcılık ve Çandır Hayatı Büro Müdürlüğü koordinasyonunda sivil sosyete kuruluşu üyeleri ve gönüllü kuş gözlemcilerinin bile katılımıyla belirlenen alanlarda mücahede yapılıyor.
Avcılık ve Melez Hayatı Idarehane Müdürü ve Şita Ortası Akarsu Kuşu Tadat Koordinatörü Hasan Paşalı ile kuş uzmanı dirim bilimci Dr. Ömer Döndüren öncülüğünde Gediz, Bakırçay ve Güzelhisar deltaları, İzmir Körfezi, Gölmarmara ve Bafa gölleri, Entelektüel Şişman Menderes Deltası, Muğla’da Baldırmaz, Köyceğiz gölleri kadar 28 ayrı sulak alanda kuş sayımı gerçekleştiren uzmanlar, rasatçı ve dürbünle kuşları biricik yegâne yahut gruplar halinde sayıyor, buradaki değerlendirmelerin peşi sıra bir ahir noktaya hareket ediyor.
Ramsar Alanı, Aşılanmamış Hayatı Himaye Sahası ve Doğal Sit Alanları Dulda statülerini taşıyan ve UNESCO Acun Natür Mirası zar edilmesi amacıyla başvuru yapılan Gediz Deltası’ndaki çalışmalarda ise flamingolar ön plana çıkıyor.
“Maatteessüf kuraklık kuşları dahi etkiliyor”
Yıllardır gönüllü olarak çalışmalara katılan kuş uzmanı Ömer Döndüren, AA muhabirine, akarsu kuşlarını kış aylarında saymanın popülasyonlarını tayin etmek amacıyla daha verimli olduğunu söyledi.
Son yıllarda iklim değişikliği ve kuraklığın etkisiyle kuş türlerinde tenakus yaşandığını nâkil Döndüren, şunları kaydetti:
“Maatteessüf özellikle serencam 2-3 yıldır bunu çokça elan küşade şekilde gözlemliyoruz. Türkiye’da kavi çok sulak alanda tıpkısı teessürat var, bazıları kurudu. Güzeşte sene Türkiye’nin yarısını gezdim, dokuz canlı haddinden fazla alanda bunu gözlemledim. Maalesef susuzluk kuşları de etkiliyor. Sayımlara bu yıl eskimemiş başladık, sonuçları önümüzdeki aylarda çıkacak. Şita Avrupa’birlikte hangi kadar sert geçerse ülkemizde kuşlar o kadar fazla tamam. Çünkü havalar soğudukça kuşlar güneye doğru iniyorlar. Hele badi türleri, kazlar, kuğular bu forma kuşlar elan fazla güneye akilane iniyor. Bu yıl çok ördek göremiyoruz. Çünkü kuşlar yunak havadan muhit gelmiyor, kışı Avrupa’da geçiriyor. O yüzden bu yıl kuş henüz birkaç çıkarsa şaşırmayacağız.”
Sayım teknikleriyle ilişkin üstelik bilgelik veren Döndüren, belirledikleri noktalara dönem doğumunda gittiklerini ve sunma gücük sürede çalışmayı taahhüt etmek üzere çabaladıklarını dile getirdi.
Döndüren, mükerrer sayım yapmamaya özen ettiklerini belirterek şöyle bitmeme etti:
“Teleskopla vekil bire bir sayımcı, birlikte yazan biri oluyor. Antrparantez dürbünle sağa-sola revan kuşları izleme fail biri var. İlk geçmiş türlere bakıyoruz. Kâh başvuru noktaları var, sayabildiğimiz alanı çıkarıyoruz. Kimi Vakit önünüzde 10 bin kuş olabiliyor. Bunları biricik tek saymıyoruz. Doğrusu imkansız. O devir tıpkı mikroskop altında dahi yapılan tıpkı ustalık haddizatında, gruplandırarak, muhtemelen bire bir kayran belirleniyor. Bilfarz on lime kuşu sayıyoruz, onun kapladığı alana bakıyoruz. Çokça kalabalık gruplarda onar onar sayıyoruz. Daha kalabalıksa ellişer ellişer, üste bazen biner biner bile oluyor.”
Grupların içerisindeki değişik türleri ayırdıklarını tabir eden Döndüren, çok açıktan strateji ettikleri üzere çekicilik şartlarına da sınırlı arada bir zorlandıklarını vurguladı.
Hasan Paşalı birlikte su kuşları popülasyonunu ve sulak alanların değişimlerini ince yıllardır izlediklerini anlattı.
Kuşların sezonluk barhana hareketinin beş altı olduğu sulak alanda kümelendikleri familya ve gücük ay aylarında sayımların gerçekleştirildiğine dikkati çekici Paşalı, çalışmaların Arsıulusal Sulak Alanlar Kurumunca organize edildiğini kaydetti.
Sabık sene 28 sulak alanda 77 türden 178 bin 174 kuşu pusat altına aldıkları bilgisini paylaşan Paşalı, “Önceki yıl ise 80 türden 228 bin 31 kuş sayımı yapıldı. Baktığınız antlaşma hem cins hem de kuş sayısı anlamında rakamın düştüğünü görüyorsunuz. Bölgedeki evvel tespitlerimize göre kuraklığa ilişkin sulak alanlarda su miktarı azalmış. Zımnında kuş sayısı ve türü bile beş altı. Antrparantez Avrupa’dahi ve şimal bölgelerde havanın yunak seyretmesinden kontekst bile kâh türlerin gelmediğini gördük. Dolayısıyla toptan iklim değişikliğinin sulak alanlar ve çeşitler üstüne etkisini burada gözlemliyoruz.” ifadelerini kullandı.
