Trabzon’a özgü “zerdava” ve “Tonya finosu” ırkı köpeklerin, düzenlenen gen haritası çalışması sonucu tescillenmesi hedefleniyor.
Ondokuz Mayıs Üniversitesi (OMÜ) Tarım Fakültesi Zootekni Bölümünce “Karadeniz Bölgesine Ait Köpeklerin Irk Olarak Tanımlanması Üzere Morfolojik ve Kalıtım Bilimi Karakterizasyonunun Yapılması” projesi yürütülüyor.
Proje kapsamında “zerdava” ve “Tonya finosu” ırklarının tescili ve taşıt altına alınması amacıyla geniş haritası araştırılıyor.
Trabzon Zerdava Köpeği Derneği ve Tonya Finosu Siper ve Yetiştirme Derneği katkılarıyla planlı çalışmalarda, köpeklerden alınan nefes ve DNA örneklerinden zerdava ve Tonya finosunun safkan kapik ırkı oldukları ve zoolojik özellikleri, coğrafi çözülüm ve tutum üzere özellikleri belirlenerek tescillenecek.
Projeyi yürüten ekipte meydan alan Zootekni Bölümü öğretim görevlisi Elif Cilavdaroğlu, Trabzon’a gelerek Beşikdüzü ilçesinde hayatiyet gösteren derneğin envanterindeki köpeklerle kırsaldaki köylerde mevcut köpekleri inceledi, zaman örneği aldı.
Cilavdaroğlu, AA muhabirine, domestik ırkları korumak ve onları bire bir derece kendisine kazandırmak için projeyi hayata geçirdiklerini söyledi.
Ondokuz Mayıs Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Güç Ünal’ın de yerli ırkların tescillenmesine çok önem verdiğini tamlayan Cilavdaroğlu, “Derneklerin da destekleriyle verilerimizi aldık. Çalışmalarımızın içeriğinde Tonya finosu ve zerdavanın, bir ırk yerine tescillenmesine müteveccih jen haritalaması tahsis etmek amacıyla yola çıktık ve ayrımsız zamanda yapı bilimsel özelliklerini de alıyoruz. Bu hayvanlarımızın verileri sonucunda bile bu ırklarımızın tescillenmesi, ayrımsız soy namına akseptans edilmesi niyetindeyiz. İnşallah çalışmamız muvaffakiyetli tamam.” ifadelerini kullandı.
Beşikdüzü’nde 28 Tonya finosundan dem örneği aldıklarını anlatım fail Cilavdaroğlu, elan geçmiş Samsun’da ve Trabzon’de zerdava ırkından örnekler aldıklarını kaydetti.
Tonya Finosu Esirgeme ve Yetiştirme Derneği Başkanı Aziz Aydınlık üstelik derneklerinin 2017’da Tonya finosunu müzaheret etmek ve gelecek kuşaklara aktarmak üzere kurulduğunu anlattı.
Tonya finosu ırkının nesli tükenme tehlikesi altında olduğunu dile getiren Işıklı, “Yaptığımız iş doğrultusunda şu dakika sayı değme geçen dolaşma artıyor. Irk namına kazandırmak üzere mücahede yaptık.” diye konuştu.
Okumuş, Tonya finosunun kürkü beyaz zehir, etraflı tüylü ve bağır kafesinin yeleli, kuyruğunun yemeni, kulaklarının gerçekten ve sert, burnunun yağız olduğunu belirterek, “Irkımızın nesli tükenme tehlikesi altındaydı. Domestik ve milli ırkımızı vermek üzere faaliyet yapıyoruz.” dedi.
Bursa Gemlik Askeri Baytar Okulu ve Eğitim Bilimi Merkezi Komutanlığı bünyesindeki Köpek Üretim ve Eğitim Bilimi Grup Komutanlığında yetiştirilen zerdava cinsi köpek, mayın, bomba, uyuşturucu konu taharri ve etkili kurtarma operasyonları üzere eğitilen önceki yerli soy olmuştu.
