Yozgat haberi… Kırgızların “aşık oyunu” Yozgat’ta yaşatılıyor

Kırgızların “araklama oyunu” Yozgat’ta yaşatılıyor

YOZGAT – Yozgat’ın Yenifakılı ilçesinde güçlü Kırgız Türkleri, koyun ve gâvur kabil küçükbaş hayvanların üst bacaklarında mevcut dört yüzlü kemikler ile oynadıkları ‘aşıramento oyunu’ geleneğini sürdürüyor.

Afganistan’ın Pamir Yaylası’ndan 40 sene geçmiş göç ederek Van’ın Erciş ilçesi Ulupamir köyüne mevrut Kırgız Türklerinden bire bir kısmı, 2018 yılında Yozgat’ın Yenifakılı ilçesine yerleştirildi. İlçedeki 35 ailenin fertleri bir yandan istihsal yaparak geçimlerini sağlamaya çalışırlarken tıpkısı yandan dahi geleneklerini yaşatmak üzere uğraşıyor. Bu doğrultuda bin almanak olduğu aritmetik edilen ve Türk tarihinin en eski oyunlarından biri adına akseptans edilen aşırma oyununu Kırgız Türkleri, Yenifakılı ilçesinde yaşatmaya devam ediyor.

Kırgız Türkleri beyninde balaban deste gören ihtilas oyunu, besi hayvanlarının diz kısmında bulunan dört yüze erbap dördül şeklinde kemikle oynanıyor. Tarihi tıpkı Türk oyunu olan intihal oyununda aşırtı kemikleri, yere çizilen benzeri dairenin ortasına diziliyor. Henüz sonraları oyuncular, içine mermi doldurulmuş, ‘enek’ adını verdikleri, büyükbaş hayvanların diz kısmından çıkardıkları kemiklerle rakibin kat içine bıraktığı kemikleri tasavvur alarak atış yapıyor. Aşıklardan aynı yahut birkaçını ofis dışına çıkarmaya çalışan atıcılar, daireden hariç çıkan aşıkların sahibi oluyor. Dışarı çıkaramama yahut ıska geçme durumunda ise oyun sırası farklı oyuncuya geçiyor.

“Geleneklerimizi devam yol açmak üzere oynuyoruz”

Atalarından kalma oyunu Yozgat’ın Yenifakılı ilçesinde sürdürmeye çalıştıklarını söyleyen Yenifakılı Kırgızlar Dernek Başkanı Gencekul Timur, “Biz Yozgat’ta kıpırdak Kırgız Türkleriyiz, burada aşırma oyunu oynuyoruz. Bu oyunumuzu eski geleneklerimizi devam yol açmak yerine sürdürüyoruz. Bu aşırma oyununun Türkiye geneli şenlikleri ve festivalleri yapılmaktadır. Araklama oyunu koyunların kemiklerinden hazırlanıyor. İki takım şeklinde eşleşerek oynanıyor. Bu oyunun 9 kabil oynanma şekli vardır. Burada intihal oyunu ile yaşlılarımız, gençlerimiz kültürümüzü ve geleneklerimizi bitmeme ettirmeye çalışıyor. Baziçe ayak topu takımı kadar iki takım seçiliyor. Dairenin içerisindeki kemikleri ki çıkartırsa bire bir rate öne geçmiş oluyor. Bu oyun Mutedil Asya Cumhuriyetlerinde yoğun oynanıyor. Yozgat’ta da Kırgızlar yerine biz oynuyoruz. “dedi.

“Bayıla Bayıla oynuyoruz”

Aşık oyununu bayıla bayıla oynadıklarını tamlayan Koçhin Tarhan ise, “Araklama oyunu anadan görme tıpkı oyun. Babalarımızdan kalma oyundur. Tığ birlikte burada yaşatmaya çalışıyoruz. Aşık oynamayı haddinden fazla seviyoruz ve herhangi bir aktarılma oynuyoruz. Tığ bu oyunu çocuklarımıza aktarma etmek istiyoruz onlar bile oynuyorlar.” şeklinde konuştu.

“Kültürümüzü yaşatıyoruz”

Çocuklara aşıramento oyunu geleneğini aktarmak üzere bütün gelişigüzel oynadıklarını vurgulayan Abdulmuttalip Şarap üstelik, “Tığ burada Kırgızların aşık oyununu oynuyoruz. Küçüğümüz, büyüğümüz hepimiz bu oyunu oynuyoruz. Aşırtı oynamayı çokça seviyoruz. Ihtilas atıyoruz, zamanımız berenarı oynuyoruz. Tığ Kırgız Türkleri olarak bu kültürü burada yaşatmaya çalışıyoruz” ifadelerine saha verdi.

Share: