MERVE GÜVEN

Halk Sağlığı Uzmanı Prof. Dr. Halil Necati Dedeoğlu, 6 Küçük Ay depreminin yaşandığı kıyamet bölgelerinde oluşabilecek müstevli hastalıklara karşı uyarıda bulunarak “Kış mevsiminde solunum aygıtı enfeksiyonlarından haddinden fazla korkuyoruz çünkü insanlar bir aradalar. Gripler, Covid vakaları, teneffüs yolu ile geçici öksürük, koku alma organı akıntısı kabil hastalıklar artar. Elan ileriki dönemde verem artar. Maske çokça önemi mutlak peçe almak geçişsiz” dedi. Portatif tuvaletlerin sağlıklı olmadığını, mezar kazılarak abdesthane yapılması gerektiğine özen çekici Dedeoğlu, “O seyyar tuvaletlerin gideri yok. Tıpkısı müddet sonra doluyor ve onun altını bağışlamak geçişsiz, kimesne de temizlemiyor pislik saçıyorlar ortalığa. On Paralık elverişli değiller” ifadelerini kullandı.

Kahramanmaraş merkezli 7,7 ve 7,6 büyüklüğündeki hareket Gaziantep, Şanlıurfa, Diyarbakır, Adana, Adıyaman, Osmaniye, Hatay, Kilis, Malatya ve Elazığ’dahi haddinden fazla sayıda fert kaybına sebep oldu. Afet ve Evgin Genişlik Yönetimi’nin (AFAD) 13 Gücük Ay saat 10.55 itibarıyla 31 bin 643 yurttaşın yaşamını yitirdiğini açıkladı. Binlerce yurttaş hem evsiz kaldı hem üstelik bölgede canlılık, akarsu ve doğalgaz kesildiği için insanlar soğukla ve müstevli hastalık riski ile beraberce kaldı. Söz Gelişi Adıyaman’dan depremzede çocuklarda enli amel ve kusma belirtileri olduğu bildirildi.

Halk Sağlığı Uzmanı Prof. Dr. Halil Necati Dedeoğlu üstelik 6 Gücük Ay depremi sonrası afet bölgesinde ortaya çıkabilecek müstevli hastalıklara cebin uyarıda bulundu. Konuya ilişkin ANKA Vukuf Ajansı’nın sorularını yanıtlayan Dedeoğlu, şunları tabir etti:

“İNSANLAR SAĞLIKLI SU İÇİYORSA HASTALIK BULAŞMAZ”

“Yaz olsaydı tığ sindirim sistemi hastalıklarından haddinden fazla elan çok korkardık. Zira gökçe yazın hem havanın sıcaklığı nedeniyle hem dahi aşkın akarsu ihtiyacı olduğu için çok daha hızlı yayılabilirlerdi. Amma kışın o büyüklüğünde üstelik korkmuyoruz. Yine birlikte çocuklarda örtmek amacıyla ishalli, kusmalı emraz görülmesi gibi, zira abdesthane, su yok. Haddinden Fazla mail temaslı insanlar birbirleri ile onun için bunlar cins. Bunların önlenmesi üstelik gayet görgüsüz, metin su, insanlar sağlıklı akarsu içiyorsa çor bulaşmaz. Türkiye’dahi bu ambalajlanmış su çok enli, zelzele bölgelerine kolay yollanabiliyor bunlar. Herkes daha çok bu suları içiyor, koca tıpkısı kanalizasyon suyu kullanımı olmadıkça oylumlu ayrımsız müstevli beklememeli.

” HERHANGI BIR ÇADIR KENTTE BİR SAĞLIK BİRİMİ KURULARAK DEPREMZEDELER DÜZENLİ ZİYARET EDİLMELİ”

Çocuklardaki vakalar amacıyla dahi elbette muktezi önlemler almak geçişsiz. Bunun yöntemi şu; herhangi bir otağ kentte aynı afiyet birimi kurulacak, bu keyif biriminin ortamında doktor, bacı, ebe, kasaba sağlığı teknisyeni olacak. Bunlar çadırları ağır ezgi olarak görüşme edecekler. İshal var mı, kızamıklı ateşin bire bir bala var mı, apayrı tıpkı hastalık var mı? Sürekli dolaşacaklar. Birçok devam var nerede var? Ondan sonra nedenlerini araştıracaklar. Bunu gidermeye çalışacağız. Icabında göstermelik almak lazım sulardan, çocuklardan. Bunun amacıyla da laboratuvar sisteminin kurulması geçişsiz tıpkı dakika evvel. Bulunan hastaneler, mümasil illerin hastaneleri mümkün, buralara emsal götürüp laboratuvar sonuçlarının yansıtılması geçişsiz. Amma bu keyif birimleri şart.

“PORTATİF TUVALETLER HİJYENİK DEĞİL OYUNTU KAZILARAK ABDESTHANE YAPILMALI”

Ben ilk defa duyuyorum bu kadar haddinden fazla portatif, gezmen abdesthane lafını. Henüz ilk bulunduğum depremlerin hepsinde tuvalet çukuru kazılırdı, bunun konusunda kulübeler oturtulurdu. Bu eşya zira o seyyar tuvaletlerin gideri yok. Aynı süre sonradan doluyor ve onun altını almak lazım, kimesne de temizlemiyor pislik saçıyorlar ortalığa. Tek elverişli değiller, şayet kepçe ile oyuntu kazılırsa çok elan rahat tuvaletler peki. Halk yıkamak üzere lavabo, sabun, abdesthane kağıdı geçişsiz. Bunlar niteliksiz sağlanabilecek ama haddinden fazla balaban şeyler sindirim aygıtı enfeksiyonlarını geciktirmek üzere. yavaş yavaş çöplerin toplanacağı alanlar olması geçişsiz. Sonraları sınırlı gübür konteynerleri. Onları boşaltacak ekipler lazım. Çöpleri de belli bırakmamak gerekiyor. Süt Kuzusu bezi dağıtılıyor, o kirlenince ne olacak? Kadın pedleri kirlenince ne olacak?

“KIŞ MEVSİMİNDE TENEFFÜS SİSTEMİ ENFEKSİYONLARINDAN HADDINDEN FAZLA KORKUYORUZ”

Kış mevsiminde sindirimsel enfeksiyonlardan haddinden fazla korkmuyoruz amma solunum sistemi enfeksiyonlarından çokça korkuyoruz çünkü insanlar ayrımsız aradalar. Şu aralar enflüanza mevsimiydi zaten. Gripler artar, Covid vakaları artar, solunum yolu ile bulaşıcı öksürük, burun akıntısı kadar emraz artar. Elan ileriki dönemde tüberküloz artar. Onun amacıyla solunu sistemi hastalıklarına de ilgi demek lazım. Hastalıklardan sakınmak üzere gayda kayıt değil, düşmek amacıyla heybetli. Amma maske haddinden fazla önemi mutlak peçe iletilmek geçişsiz. Çünkü insanlar iç içe ve çokça tez bulaşıyor. İnsanların da yıkanması lazım, benzeri dakika evvel bizim orada duşlar kurmamız gerekiyor. Olmadı insanları alıp mümasil kentlerdeki zarar görmemiş hamamlara götürüp yıkamamız geçişsiz, temiz çamaşır lazım insanlara, bunlar yetişkin şeyler. Mutlaka adına getireceğiz, bunlar oldukça mesail azalır.

“BÖLGEYE AHALI SAĞLIĞI UZMANLARI DE ÇATLAMAK LAZIM”

Çıktı çadırlar yerine konteyner kentler kurmamız gerekiyor. Çadırlar çok makul değil hangi kanıksamak gibi, içine soba kuramazsınız, cuşiş riski var, cuşuhuruş çıkarsa bütün çadırlara sıçrar çabucak. Bölgeye umum sağlığı uzmanları dahi göndermek geçişsiz. Riskli gruplar var söz gelişi engelliler. Hangi olacak onlar, nasıl tuvalete gidecekler, ki yardım edecek onlara? Iki Canlı kadınlar, yaşlılar, dallar bunlar riskli gruplar. Bunların üzerinde alelhusus durmak lazım, hastalıkları, beslenmeleri üstünde. Süreğen hastalar var bunların dahi ilaçlarına ayrımsız an ilk kavuşması lazım. Oba kentlerde birer eczane açmak geçişsiz.”