Bilim: EMRE SERCAN İKE/ Almaç: ÜNAL AYDIN
Adana Tarım Platformu Sözcüsü Cahit İncefikir, 6 Şubat depremlerinin üreticiyi etkilediğini belirterek, “Adana’yla bu arada tarımın yüzdelik 40’ını eden bölgeler buralar, Maraş, Osmaniye, Malatya…Bununla beraber o bölgelerde okkalı benzeri gravite oluştu. Ölümler, tarımsal araçların binaların enkazların altında kalması, onun yanında orada çalışmaların devam edememesi, örneğin ekiliş yapılan yerlerde üretimin devam edememesi. Oradaki üreticilerimiz, örneğin soğan ekmişse bunu tıpkı şekilde bitmeme ettirebilmesi amacıyla gübresini, sulamasını, tarımsal anlamda sürdürülebilirlik anlamında yapılması gerekenleri yapamıyor. Bu bağlamda çokça çetin sıkıntıları oluştu o bölgelerde” dedi.
Adana Ekincilik Platformu Sözcüsü Cahit İncefikir, Kahramanmaraş’ta 6 Şubat’ta yaşanan iki iri depremin yanında girdi maliyetleri ve kuraklığın de zirai üretimi etkilediğini belirterek şunları söyledi:
“ÜRETİCİLERİMİZİN DESTEKLEMELERİNİN ARTIRILMASI VAZGEÇILMEZ”
“Adana, diğer yerlere göre elan bir iki etkilenen bölgelerden. Değişik bölgelerde Adana’yla bu arada tarımın yüzdelik 40’ını özne bölgeler buralar, Maraş, Osmaniye, Malatya… Bununla beraber o bölgelerde korkulu bir külfet oluştu. Bu sıkıntının ölümler, zirai araçların binaların, enkazların altında kalması, onun yanı sıra orada çalışmaların devam edememesi, örneğin ekiliş yapılan yerlerde üretimin devam edememesi. Oradaki üreticilerimiz, söz gelişi soğan ekmişse bunu ayrımsız şekilde devam ettirebilmesi için gübresini, sulamasını, tarımsal anlamda sürdürülebilirlik anlamında yapılması gerekenleri yapamıyor. Bu bağlamda çokça okkalı sıkıntıları oluştu o bölgelerde.
O bölgelerdeki sıkıntıların ayrımsız şekli da iş anlamında, insanlar dışarı çıkamıyor, göçük var, ölüleri var. Bire Bir şekilde tarımsal işçiliği dahi sürdürmekte zorlandılar. Hatta birçok paketleme sahibi Adana’ya geldiler. Adana’dahi fason ara sıra paketlemeler üstelik kiralayarak, fason çalışıp sıkıntılı dışına ihraç etmeye başladılar. Onlar de oradaki ister yıkılanlar lüzumlu hasarlı olanlar Adana’evet katılmak zorunda kaldılar. Hatay bölgesini bahsediyorum, özge bölgelerden bahsediyorum. O bölgelerde çokça ağır sıkıntılar var. O bölgelerdeki zirai anlamda çalışmaları yapan üreticilerimizin borçlarının silinmesi, ayrıntılı vadeye ayrımsız şekilde krediler verilmesi, desteklemelerinin artırılması vazgeçilmez, zorunlu. Zira o bölgelerin ne durumda olduğunu biliyoruz amma şunu üstelik biliyoruz kim fiyatlarda makul çıkışlar oldu. Bunu arı depreme angaje etmek da akıllıcasına değil.
“SON 3 YILDIR BAZI SEBZELERDE CİDDİ ÇIKIŞLAR OLDU, NEDENİ GİRDİ MALİYETLERİNDEKİ YÜKSELİŞ”
Son yıllarda, alelhusus son 3 yıldır alelhusus bazen sebzelerde domatesten başlayarak aheste çıkışlar oldu. Bunun nedeni girdi maliyetlerindeki yükseliş. Bu maliyetlerdeki yükselişler, üreticinin ekmemesiyle bu arada başladı. Tabii depremin mukannen bire bir etkisi olsa dahi ama bizim gözlemimiz, istatistiki verilerimiz gösteriyor kim ilk teşrin alanlarımızın anbean daralması alelhusus serada…
“GÜZEŞTE YIL 22 BİN DÖNÜM ÇİLEK EKİLMİŞTİ BU YIL 6 BİN DÖNÜM EKİLMİŞ”
Üretici tıpkı şekilde girdi maliyetlerinin bazen ürünlerde yüzdelik 200-250’lere varmasıyla beraber, ara sıra ürünlerde ekimi azalttı. Hele serada ekimi azalttı. Bu ekim azalmasıyla bu arada fiyatlar dahi imdi. bir örnek vereyim, meyveden yaşıt vereyim; Silifke bölgesine somut namına bir örnek verebilirim. Sabik yıl 22 bin dönüm çilek ekilmişti bu yıl 6 bin dönüm ekilmiş. Bunun nedeni dahi bilfarz geçen sene dönümde 6 bin teklik olan maliyet bu sene 22-23 bin, 24 bin lirayı bulmuş, üç katına neredeyse varıyor. İşte bu maliyetler üreticiyi bir şekilde üretimden kaçırıyor. Hele market zincirindeki, tarladan sofraya revan bu zincirde üstelik haddinden fazla ağır aynı maliyet artışı bile var. Bu maliyet artışlarının da asıl nedeni esasen o ürünü aktif, paketlemelerin, halcilerin veya tüccarların öz maliyetleri bile bire bir şekilde arttı. Yani tarladan kayran âdem bile tıpkı şekilde koyduğu kasanın yüzdelik 200-250’lere arttığını, nakliyesinin, navlununun arttığını henüz sonraları buna eş farklı giderlerin arttığını ve aynı şekilde buna yansıttığında birlikte üreticiden tüketiciye revan bu yolda, bu organizasyondaki bütün etmenler vesait yükseldi. Nedeniyle tabi tarafta tıpkı zelzele yüzdelik 40’ı etkileyen bire bir bölgenin depremi amma temelde derece derece yıllar itibarıyla azalan teşrinievvel alanları, işte biliyoruz kim, Türkiye’nin tahminî 35-40 milyon dekar düzlük ekilmemeye başlandı. Bu üretimden kaçış giderek hızlandıkça ekim alanları azalıyor. Teşrinievvel alanları azaldıkça tıpkısı şekilde maliyetlere yansıyor.
“TARIMSAL ENFLASYON BUGÜN TÜİK’İN VERİLERİNE BİLE YÜZDE 120’LERİ AŞMIŞ DURUMDA”
Biliyorsunuz tarımsal pahalilik zaman TÜİK’in verilerine bile yüzde 120’leri aşmış durumda, benzeri şekilde bu yansıyor tüketiciye. Üreticiye baktığımızda üretici bire bir şekilde örneğin şu tarlayı ektiğinde, akdarı yerine ektiğinde esasen sene böylece hasada geldiğinde biçtikten bilahare, total anlamda eline geçen cirosu gine ekimini sağlayacak rakama eş değer değil imdi. Tıpkı açığı çıkıyor. Bu birlikte kendisinin yeniden ekebilmesi için çocuk, buğday, mısır ya de ne ekecekse buna eş motorin esas anlamda girdileri, tarımsal sürdürülebilirliğin devam etmesi üzere ekmesi müstelzim girdi maliyetlerini gine ekemediğinde yüzdelik 30’luk bir açığı çıkıyor. Nedeniyle bundan birlikte benzeri kaçış oluyor. Zat hayati yerine girdisini, özlük ailesini geçindirmenin dışında yine ürününü ekebilmekte zorlanıyor. Bu üstelik tıpkı şekilde ilk teşrin alanlarını azaltıyor.
“HAVALARIN DENGESİZ OLMASI BİTKİYİ BILE ŞAŞIRTIYOR”
Susuzluk bitkilerin gelişmesinde çokça çetin hasar veren benzeri görüngü. Örneğin buğday şu anda söz temsili akarsu istiyor, baran istiyor. Bu buğday şayet gerektiği dönemlerde yağmuru almazsa dönüm birimden vereceği kilogram, rekolte çokça daha gerilere gidebiliyor, düşebiliyor. Örneğin 700 kilo verecek olan buğday, belli başlı dönemlerde yağmurun yağmamasından nısıf yarıya de azalabiliyor. Nedeniyle bitkinin gelişmesi çok alçak hasar alabiliyor. Örneğin bakir ekilen mısırlarda ekilmesinde da çok korkulu sıkıntılar yaşandı. Çünkü ekilecek tarlanın daha önce yağmur yemesi lazımdı. Bir Nice yetiştirici suladıktan sonraları mukannen bir gönen oranına ulaştıktan bilahare teşrinievvel yapmaya başladı. Yaptı amma ondan sonraları da yağmur bekliyor. Dolayısıyla yağmurun çok ağır önemi var. Dönemsel yerine periyodik adına yağmurun, ekilen, mezru olan buğday kabil akdarı kabilinden gayrı ürünlerde bile örneğin baran diyoruz ama kuraklık aynı şekilde değişik sevimsiz havayı de getirebiliyor evet da çokça ısıdam havayı da getirebiliyor. Bu global ısınmaya sınırlı adına erken başlayan sıcaklar aynı şekilde da narenciyede bile erken uyanmaya bozukluk oluyor. Er uyanmaya illet olan ağaçlarda uyanmalarla bu arada çiçek açması başlıyor. Bu halis narenciyede değil, anif çekirdekte de olabiliyor. Ağaç ürünlerinde üstelik olabiliyor. Şeftalide, erikte, narenciyede… Bu küresel istinas çiçeklenmeyle bu arada açtırdığı çiçekleri benzeri şekilde sonra esasen geriye dönüp bu misil mevsim normallerine dönüp soğuğa döndüğünde de yanmalar başlıyor. Bu kat toprak ürünlerinde bahsettiğimiz mısır, buğdayın dışında de dikme ürünlerinde da sıkıntılara başlıyor. Bu el verim kaybı orada bile başlıyor. Baharla beraber gelişmesi geçişsiz döllenmiş bir şekilde çiçeğini döküp meyveye dönüşecek olan çiçekler bu defa döküme başlıyor, soğukla bu arada ya dahi sıcakla beraber, erken tıpkı şekilde oluşması, yani ayrımsız istikrarsızlık bahis konusu oluşmaya başlıyor. Havaların dengesiz olması bitkiyi de şaşırtıyor. Bire Bir şekilde ağaç er uyanıyor. Er uyanan ongun er ürün amacıyla çiçekten dönüyor. Çiçekten dönen çiçekler tıpkısı müddet sonradan yeniden sevimsiz havaların gelmesiyle beraber darbe yiyor, döküm başlıyor. Bu sefer ağaç ürünlerinde azalmalar oluyor. Buğdayda, mısırda alçak tıpkısı baran gerekiyor. O bile tıpkı şekilde verimsel olarak azlığa bozukluk oluyor.
“YAĞMUR YAĞMADI DIRLIK DİYE BİR HUSUS BULUNMAYAN”
Rençper Yunus Belletici ise tarımdaki girdi maliyetlerinden balkı yandı. Desteklerin artırılması gerektiğini söyledi. Çalıştırıcı şöyle konuştu:
“Derdimiz hararet yani baran yağmadı sağlik diye niteleyerek benzeri şey bulunmayan. Yani geleceğimizden korkuyoruz. Ne ekeceğiz, algı mıyız, alamayacak mıyız, barajda su biter mi, huzurumuz yok. Girdi maliyetini söylemeye lazım yok mahvolduk. Mazotmuş, gübreymiş valla içinden çıkacağı namevcut. Gübre desteği alıyoruz ama birçok teklik kim, 50 teklik mı hangi… 100 dönüm yere 5 milyon (bin) liralık bindi veriyor. Filhakika bire bir traktör akşama büyüklüğünde 2-3 bin lira yakıveriyor. Gider kazanmıyor ya, anca taşkın bir rüşvet kalmadı. Yardım etmeleri geçişsiz. Destek olsun maraba hallolur.”
