Muş Bilgelik Nutuk Merkezi’nde eğitim gören ve duyduğu sesleri notaya dökebilme yeteneğine erbap anadan doğma görmez Bager Çalışcı ile 2 arkadaşı, görme engellilerin gök cisimlerini zihinlerinde daha cılız canlandırabilmeleri içi “Kemiksiz Astronomi Sözlüğü” tasarladı.

Teknoloji Dizayn Öğretmeni Birsen Geçer’in danışmanlığında “absolut” (kusursuz) kulağa cemaat Çalışcı, Ferişte Şehri Hümayun ve Hamza Eğmen Yapışkan, üç boyutlu yazıcılar kullanarak asuman cisimleri, ayın evreleri, zaman sistemi, gök taşları, kirli kartopu ile iç ve aut gezegenlerin şekillerini kabartmalı adına çıkarttı.

Braille alfabesiyle şekillerin altına isimlerini, özelliklerini yazan öğrenciler, sonunda sözlüğü kullanan müşahede engellilerin gök cisimlerini zihinlerinde canlandırabilmelerini sağlamayı amaçladı.

Öğrenciler, bu çalışmalarıyla TÜBİTAK Bilim İnsanı Destek Programları Başkanlığı (BİDEB) aracılığıyla 31 Ekim-4 Kasım’de Diyarbakır’birlikte planlı 16. Ortaokul Öğrencileri Araştırı Projeleri Bitiş Yarışması”nda isteklendirme ödülüne layık görüldü.

Çalışcı, AA muhabirine, hazırlanan sözlüğün rüyet engelliler üzere müfit tıpkı çalışma olduğunu söyledi.

Sözlüğü sınav ettiğini ve beğendiğini anlatım fail Çalışcı, “Çok dolgunca bire bir kamus. Bu sözlüğü Braille alfabesiyle okuduğunuzda haddinden fazla katkısı var. kör erler amacıyla iyi benzeri öğrenme aracı. Sözlükle uzay cisimlerini zihinde canlandırabiliyorsunuz. Gök cisimlerinin adları, Braille alfabesiyle yazılıyor. Astronomiye meraklıyım. Gök cisimlerini göremediğim üzere bittabi olduklarını nikbet ediyorum. Derslerde bize elden özellikleri anlatılıyordu. Sözlükle hem özellikleri için vukuf sahibi oluyorum hem dahi dokununca pekâlâ göründüklerini hissedebiliyorum. Sözlükte gezegenlerin büyüklükleri, zaman sistemi ve ayın evreleri var. Kamus olmadan geçmiş zaman sistemini zihnimde canlandıramıyordum. Deminden pekâlâ oldukları için düşünüm sahibi olabiliyorum.” diyerek konuştu.

“Bizim için fena hâlde ayrımsız deneyim oldu”

Öğrencilerden Hamza Eğmen Iz üstelik tasarladıkları sözlüğün isteklendirme ödülü almasının mutluluğunu yaşadıklarını belirtti.

kör insanlara müfit olacak ayrımsız mücahede fayrap etmek istediklerini anlatan Sulu, şöyle konuştu:

“Öğretmenimiz, Bager arkadaşımıza ‘Gök cisimlerini zihninde henüz ongun pekâlâ canlandırabilirsin?’ diye niteleyerek aynı soru sordu. Bager de ‘Braille alfabesiyle isimleri yazılmış kabartmalı gök cisimleri olursa, henüz basit zihnimde canlandırabilirim’ dedi. Bunun üstüne 3 hempa bu projeyi oluşturduk. Projemiz hikmet alanında değerlendirildi. Diyarbakır’bile katıldığımız yarışmada motivasyon ödülü aldık. Bizim için pir tıpkısı repertuvar oldu. Ödülü aldığımızda haddinden fazla heyecanlandık. İlk projemizdi, fena hâlde tıpkı esas oldu. Sonraki yıllarda bile değişik projeler yapmayı hedefliyoruz. Sözlüğümüzü geliştirmeye bitmeme edeceğiz.”

Öğrencilerden Ferişte Şehri Kutlu birlikte “Projede heveslendirme ödülü aldığımız için çok bahtiyar olduk. İlk misil böyle aynı yarışmaya katıldık. Bager ve Hamza arkadaşımızla iyice bire bir iş yaptık. Faydalı olacağına inanıyoruz. Bizim amacıyla bile fena hâlde tıpkısı repertuvar oldu. Henüz iyisini yapmayı düşünüyoruz. Öğretmenim ve ailem bana çokça bindi oldu. Hepsine teşekkürname ederim.” diye niteleyerek konuştu.