Seddülbahir Kalesi, Cumhuriyet’in 100’üncü yılında ziyarete açılacak

Seddülbahir Kalesi, 18 Mart 2023’te ziyarete açılacak

ÇANAKKALE Çanakkale Boğazı’nı dökmek isteyen geçim devletlerin 3 Teşrinisani 1914’te evvel bombaladığı meydan olan Tarihi Gelibolu Yarımadası’ndaki önceki şehitlerin verildiği Seddülbahir Kalesi’nde 1 yüzyıl sonra ayağa başlamak amacıyla başlatılan restorasyon ve yer düzenlemesi çalışmalarında sona gelindi. Seddülbahir Kalesi’nin Cumhuriyet’in 100’üncü yılında Çanakkale Bahir Zaferi’nin kutlanacağı 18 Mart 2023 tarihinde ziyarete açılması planlanıyor.

Tarihin genişlik kanlı savaşları beyninde meydan düzlük ve Mehmetçiğin kahramanlığı sayesinde ‘Çanakkale Geçilmez’ destanının yazıldığı Çanakkale Savaşları’nda, Gelibolu Yarımadası’ndaki Seddülbahir Kalesi, boğazın güvenliğinde haddinden fazla yetişkin racon oynadı. 107 sene önce ‘yedi düvel’e alın Mehmetçik ile beraber karşı koyan kermen, huruç fail heyetiyle atışlarıyla gazi oldu. IV. Mehmet’in Hadice Turhan Hükümdar yoluyla yaptırılan Kermen 17. Asır kalesidir. Çanakkale Boğazı’nı teslim etmek talip konvansiyon devletlerinin gemilerinden atılmış külliyen mermileri ile nazik hasar kayran Tarihi Gelibolu Yarımadası’ndaki Seddülbahir Kalesi, aradan güzeşte aynı asırlık zaman diliminde huy şartları dolayısıyla zarar gördü. Argın haldeki kaleyi ayağa kaldırıp, sarih albeni müzesi haline yayımlamak üzere Çanakkale Savaşları Gelibolu Tarihi Kayran Başkanlığı’nca 2015 yılında başlatılan restorasyon ve kasaba düzenlemesi çalışmalarında ise sona gelindi. Çalışmalarda restorasyonun yüzde 99’luk bölümü tamamlandı. İstanbul Teknik Üniversitesi ve Antrenör Üniversitesinin öğretim üyelerinin katıldığı Ilmî Danışma Kurulu yapılan restorasyon uygulamaları esnasına yapılan arkeolojik kazılarda ayrımlı niteliklerde görünmek amacıyla çoğunluğu askeri kavga malzemesi olan 45 bin 477 eserin envanter çalışmaları bitmeme ediyor.

Seddülbahir Kalesi Müzesi tamamlandığında, ziyaretçiler kalenin 17. yüzyıldan bugüne kadar kim tarihi üzerine bilgilendirilecek. Çanakkale Savaşları’nın ilk şehitlerinin meydan aldığı kabristanı ülfet yazar, 1915 Çanakkale Savaşları’nın bu kalede yaşanan kısımlarını, o dönemin savaş malzemelerini, belgelerini inceleyebilecek. Müze uygulamaları, teşhir sıralama, munzam yapılar, elektromekanik, aydınlatma, madun yapı ve peyzaj işlerinin böylece kilitsiz küreksiz gelgel müzesine dönüşecek olacak Seddülbahir Kalesi’nin Cumhuriyet’in 100’üncü yılında Çanakkale Bahir Zaferi’nin kutlanacağı 18 Mart 2023 tarihinde ziyarete açılması planlanıyor.

Çanakkale Savaşları Gelibolu Tarihi Düzlük Başkanı İsmail Kaşdemir, Seddülbahir Kalesinin restorasyonunda bundan sonra sona yaklaşıldığını söyledi. Haddinden Fazla etraflı ve özel tıpkı çalışma ile yapılan restorasyon çalışmasının 18 Mart 2023’te münteha olacağını ve Cumhuriyet’in 100’üncü Yıldönümünde Seddülbahir Kalesi kadar çok cesim ve manalı tıpkı kaleyi restore yazar, içini birlikte müze şeklinde düzenleyerek, hizmeti açmış olacaklarını tamlayan Tarihi Alan Başkanı İsmail Kaşdemir, şunları söyledi:

“Tarihi Düz Başkanlığı namına, Tarihi Alandaki bilcümle atalarımızdan bırakıt kalık yapıları aslına uygun tıpkısı şekilde restore yazar, ziyarete bariz hale getiriyoruz. Hele kaleleri restore ettik ki, bunların bütünü Gazi mekanlardır, tarihi değeri haddinden fazla faziletli mekanlardır, ecdadımızdan bize bırakıt artmış Çanakkale Savaşı’nın görmüş Gazi reşit ve Çanakkale Boğazı’nın bile muhafızlığını yapmış yapılardır, kalelerdir. Tabi bu kaleler hem kavga sırasında hem savaştan ahir zamana ve coğrafi koşullara kapalı kendisine yıpranmışlardı. Tarihi Alan Başkanlığı olarak bu Seddülbahir Kalesi’nde tıpkısı restorasyon süreci başlattık ve bu sürecin birlikte imdi sonuna geldik. Seddülbahir Kalesi restorasyonu yoz balaban tıpkısı restorasyon, balaban benzeri himmet, kale iri benzeri kayran kaplıyor ve bittiği zamanda inşallah Çanakkale Boğazı’nın girişinde çok tarihi benzeri bina ayağa kalkmış, hem mevrut ziyaretçiyi, hem da Çanakkale Boğazı’na giren gemileri selamlamış olacak. Seddülbahir Kalesi’nin şöyle aynı özelliği elan var. Tabii kim tıpkı savunma yapısıdır. Ancak tıpkısı avrat hanımefendi eliyle yaptırılmıştır. 4’üncü Mehmet’in annesi Hatice Turhan Padişah yoluyla vakfedilen, yaptırılan bu çatı Türk kadınının mutluluk savunmasına vermiş olduğu katkının örneklerden ayrımsız tanesidir. Bu yönüyle bile çok anlamlıdır. Tığ dahi bu konuyu kermen içerisindeki müzenin tayin ve tanziminde işleyeceğiz. Zira kadınlarımızın üstelik ülkesi savunmasına elbet ulama yaptığının tıpkı örneği namına mevrut bütün ziyaretçiye bunu aktarmış olacağız. Seddülbahir Kalesini inşallah 18 Mart 2023’te açacağız. Büyük bire bir etkinlikle, büyük bir katılımla, ki inşallah Sayın Cumhurbaşkanımızın üstelik bizzat teşrifiyle bu kaleyi açmış oluruz. ve tarihi alan imdi bilcümle mekanlar ile bire bir örtüsüz albeni müzesi haline gelmiş evet. Seddülbahir Kalesi hususi bir restorasyon sürecinden geçti. Çokça özel tıpkısı faaliyet oldu. Adeta bazen iğneyle kuyu kazdık. ve benzeri taşın adına konması amacıyla veri kurulumuz, müşavere kurulumuz yüz kere toplantı yaptı. Oldukça hem büyüklük içre hem ülke dışındaki bu işi bilenler aracılığıyla çokça üstelik ölçüm edilen tıpkısı yenileme süreci geçirdik. Seddülbahir Kalesi Tarihi Alanda çok emsalsiz, hususi, nazirsiz bir yapı olarak gelen ziyaretçiyi selamlamış olacak. Mevrut ziyaretçilerimizde Çanakkale Savaşı’nın izlerini orada görmüş olacak Seddülbahir Kalesi banal hem savaş öncesi, hem Çanakkale Savaşı sırasında ve şimdide beribenzer tıpkı anıt üzere orada yükselmiş olacak. Tığ bütün herkesi Çanakkale’deki bu tarihi mekanlara çağırma ediyoruz. Bu tarihi mekanların içerisindeki Çanakkale Ruhu’nu teneffüs etmeye, Çanakkale fedakarlığını henüz gür anlamaya nida ediyoruz. Zira amiyane Çanakkale Türk Milleti’nin mülakat noktası ve Türk Milleti’nin kalbi. Dolayısıyla Çanakkale eş paydasında herkesle duyulmak istiyoruz” dedi.

SEDDÜLBAHİR KALESİ

Çanakkale’nin Eceabat ilçesine merbut Seddülbahir Köyü’nde kayran düz, 1. aşama kazı bilimsel-askeri-savaş tarihi-kentsel sit alanında kâin Seddülbahir Kalesi, Gelibolu Yarımadası’nın yer güney ucunda bulunmaktadır. Kermen, Tarihi Alan zarfında yer almakta olup Boğaz’a girişte Ertuğrul (Cape Helles) ve Ölü Koyları ortada artan koku alma organı üzerindedir. Seddül-bahr yani ‘denizin seddi’ anlamına mevrut kestirmece 22 bin metrekarelik alanda konumlanmış kalenin Venedik saldırılarına cebin 17’nci yüzyılda, Osmanlı tarihinde banisi (yaptıranı) karı olan önce askeri bina olma özelliği taşıması bakımından makro olup, Hatice Turhan Odalık (IV.Mehmed’in annesi) tarafından 17. Yüzyılda inşasına başlanmıştır. Kermen, topografik durumu dolayısıyla bakışımsız kesintili aynı cazibe özelliğine sahiptir. Kalenin dört köşesinde birer, kuzey gün batısı köşesinde üstelik çabucak olmak için 5 ıtır vardır. Bu burçlar birbirlerine talih duvarlarıyla bağlanmıştır. Kalede cenup doğudan yıldız batıya 3 kademeli uğur ile hisar peçe oluşur.