2022 yılına ilişik zirai destek ödemelerine ilgili Cumhurbaşkanı Kararı, Resmi Gazete’da yayınlandı. Buna göre; Türkiye Ekincilik Havzaları Istihsal ve Tutma Modeli kapsamında buğday, rüşvet, çavdar, yulaf ve tritikale için dekar başına 75 lirası mazot, 46 lirası matbua oluşmak amacıyla 121 liralık bindi sağlanacak. Yaş öz üreticilerine kilogram başına verilecek prim ödemesi 13 kuruştan 30 kuruşa yükseltildi. Örgensel matbua ve uzvi tarım ile bol tarım desteklerinde ise artım yapılmadı. Destek ödemeleri 2023 yılında yapılacak.

“2022 Yılında Yapılacak Zirai Desteklemeler ve 2023 Yılında Uygulanacak Basılmış ve Sertifikalı Evlat Tasarruf Desteklerine İlişkin Reisicumhur Kararı”, Resmi Gazete’birlikte yayınlandı. Karar, 1 Familya 2022 tarihinden geçerli olmak için zaman itibariyle yürürlüğe girdi.

Buna göre, Fellah kayıt Sistemi’ne (ÇKS) karışma olan çiftçilere dekar başına buğday, rüşvet, çavdar, yulaf ve tritikale üzere 75 lirası süt ve 46 lirası tezek girmek amacıyla toplam 121 lira bindi verilecek.

EN ERDEMLI ÖDEME IĞ VE ÇELTİKTE

Dekar başına genişlik erdemli bindi ödemesi cehre ve çeltikte olacak. Buna bakarak, cehre ve çeltik üretenlere dekar başına 250 liralık süt ve 21 liralık gübre desteği görünmek amacıyla toplamda 271 liralık; nohut, cılız fasulye ve yasmık üretiminde dekar başına 75 lira süt ve 21 teklik matbu desteği oluşmak amacıyla 96 teklik; patates ve soya fasulyesi üreticilerine dekara 125 liralık motorin ve 21 lira matbua başlamak için 146 teklik; muhit ayçiçeğinde dekara 88 teklik motorin ve 21 lira matbua desteği tevessül etmek için toplam 109 teklik bindi ödemesi yapılacak.

Dane mısır ve fındık ve özge ürünlerde mazot desteği dekara 62 teklik, basılmış desteği 21 liralık olmak amacıyla 83 liralık, kanolada dekara 88 teklik mazot ve 21 teklik basılmış desteği kalkışmak üzere hep 109 liralık, aspir için dekara 76 liralık motorin ve 21 teklik tezek almak üzere 97 teklik destek ödenecek.

Kuru soğan, gözyaşı çay ve zeytinde dekara 63 liralık mazot ve 21 liralık matbua olmak üzere 84 teklik, yem bitkilerinde dekara 94 liralık mazot ve 21 teklik basma desteği ile 115 lira bindi ödemesi yapılacak.

NADAS İÇİN DEKAR BAŞINA 38 LİRA MAZOT DESTEĞİ SAĞLANACAK

Tarım destekleri kapsamında nadasa bırakılan arazilere birlikte bindi sağlanıyor. 2022 yılı destekleri kapsamında, nadasa bırakılan tarım arazileri için 38 teklik motorin desteği verilecek.

ORGANİK BASILMIŞ DESTEĞİ ARTMADI

İlk el 2019 yılında ödenmeye başlanan gâvur örgensel-organomineral basılmış desteği kapsamında örgensel matbua kullanan çiftçilere sunulan destek miktarı değişmedi. Uzvi tezek kullanan çiftçilere 2022 istihsal yılı amacıyla dekara 20 lira bindi ödenecek.

TOPRAK ANALİZ DESTEĞİ 40 LİRADAN 50 LİRAYA ÇIKTI

Toprak Çözümleme Desteği, asgari 50 dekar ve üst tarım arazilerinde, arttırma seçkin 50 dekara büyüklüğünde bire bir çözümleme amacıyla Tarım ve Orman Bakanlığı’nca yetkilendirilmiş Toprak Çözümleme laboratuvarlarına çözümleme başına sabık sene 40 teklik olan destek 50 liraya çıkarıldı.

ORGANİK TARIMDA DESTEK ARTIŞI YOK

Üç kategoride ödenen uzvi tarım desteğinde seçme artım yapılmadı. Birinci kategoride ferdî yapıt sertifikası ile istihsal yapanlara geçen sene olduğu kabilinden dekara 100 liralık, bire bir kategoride müstahsil grubu im sertifikasıyla üretim yapanlara 50 teklik ödenecek. İkinci kategoride bireysel im sertifikasıyla üretim yapanlara 40, ekip sertifikasıyla istihsal yapanlara 20 lira, üçüncü kategoride ise dekara 10 liralık destek ödenecek.

İYİ TARIM DESTEĞİNE ARTIŞ YAPILMADI

İyi tarım desteklerinde bile gelişigüzel artış yapılmadı. Güzeşte sene olduğu kadar bol tarım uygulamalarında dekar başına 150 lira ile 10 teklik beyninde değişen oranlarda bindi ödemesi yapılacak. Arıcılık Pusat Sistemi ve Organik Ekincilik Hikmet Sistemi’ne kayıtlı, örgensel statüde kâin kovanlar için sili yetiştiriciliği fail çiftçilere kapçık başına 15 teklik destek verilecek.

ZEYTİN REHABİLİTASYONU DESTEĞİ DEKAR BAŞINA 100 LİRA

Fındık üreticilerine alan bazlı gelir desteği kapsamında, belirlenen yerlerde yapılan üretimde dekara 170 teklik adına ödenecek. Katı örgensel-organomineral basılmış desteği kapsamında dekara 20 lira tutma ödemesi yapılacak. Anadan Görme zeytin bahçelerinin rehabilitasyonu desteği kapsamında dekara 100 teklik bindi verilecek.

FARK ÖDEMESİNDE 18 ÜRÜNDEN ELDEN GÖZYAŞI ÖZ DESTEĞİ ARTTI

Fark ödemeleri kapsamında belirlenen havzalarda yetiştirilecek ürünler üzere verilecek destekler üstelik belirleme edildi. Buna göre, 2022 üretim yılında prim desteği kendisine adlandırılan ayırt ödemesinde 18 üründen yalniz yaş öz desteği 13 kuruştan 30 kuruşa çıkarıldı. Özge ürünlerde destek artışı yapılmadı. 2020 ve 2021 üretim yılında olduğu kabilinden 2022 yılında da muhit günebakan, cılız fasulye, nohut, mercimekte kilogram başına 50 kuruş destek verilecek. Kütlü pamukta kilogram başına 110 kuruş, soyada 60, kanolada 80, aspirde 55, kuş yemi mısırda 3, buğday, arpa, çavdar, tritikale ve çeltikte 10 kuruş, zeytinyağında 80 ve kuş yemi zeytinde 15 kuruş terviç primi ödemesi yapılacak.

SU SIKINTISI OLAN BÖLGELERDEKİ ÜRETİME AYIRT ÖDEMESİNE İLAVE YÜZDELIK 50 DESTEK ÖDENECEK

Bu arada, akarsu kısıtı olan bölgelerde nohut, mercimek ekenlere verilen ayırt ödemesine ilave yüzdelik 50 bindi ödenecek. Damlama sulama ile sulanan alanlar aut dane mısıra sübvansiyon ödemesi yapılmayacak.

HAVZA DIŞINDA ÜRETİM YAPANLARA BINDI YOK

Cumhurbaşkanı Kararı layıkıyla, Türkiye Ekincilik Havzaları Üretim ve Sübvansiyon Modeli kapsamında desteklenen ürünlerin havza dışında yetiştirilmesi yerinde belirlenen ürünlere mazot, gübre, ayırt ödemesi, mikro içi sertifikalı soy sop tasarruf, ağızotu bitkileri ve fındık kayran bazlı sağlık desteği verilmeyecek.

YEM ÜRETİCİLERİNE HASAT KAYDIYLA DESTEK SAĞLANACAK

Ekincilik Havzaları Üretim ve Destekleme Modeli kapsamında ağızotu bitkileri desteğinde ÇKS’ye kayıtlı arazileri üzerinde sert yemleme çıkarmak amacıyla çok almanak ve bir tane almanak ağızotu bitkileri ekimi eden üreticilere ürünü hasat etmeleri kaydıyla destek sağlanacak.

Yem bitkileri üretim desteği, dekar başına gelmek üzere korunga amacıyla 90 teklik, yegâne almanak yemleme bitkileri amacıyla 60 lira, silajlık ekilişler (etki/ark) amacıyla 60 lira, sentetik çayır otlak için 150 lira, haddinden fazla yıllık yemleme bitkilerinde düzensiz olanlar üzere 90 liralık, zayıf olanlar için de 40 liralık ve silajlık ekilişler için 100 lira olacak.

Yer şeş sularının az seviyede ve su kısıtı olduğunun Tarım ve Orman Bakanlığı’nca tayin edildiği havzalarda bu sene ekilen yem bezelyesi, fiğ, Macar fiği, burçak ve mürdümük üzere ağızotu bitkisi desteğine arttırma yüzde 50 destek verilecek.

BUZAĞI BAŞINA 500 LİRA BINDI

Hayvancılık alanında, programlı aşıları tamam, 4 kamer ve gövde yaşta, ilkine buzağılama yaşı bildirme fazla 960 çağ veya son iki buzağılama arası en aşkın 600 çevrim olan ineklerin doğan buzağıları için efsanevi başına 500 lira destek sağlanacak.

Balkı, Ardahan, Artvin, Bayburt, Bingöl, Bitlis, Elazığ, Erzincan, Erzurum, Giresun, Gümüşhane, Hakkari, Iğdır, Kars, Muş, Kalabalık, Rize, Sivas, Şırnak, Trabzon, Tunceli ve Van’de doğan buzağılar üzere ilave 200 liralık ödenecek.

Döl Kontrolü Protokolü kapsamındaki boğalardan, eğreti tohumlama sonucu doğan buzağılara ilave 100 teklik destek ödenecek.

Buzağı bindi şartlarını karşılayan buzağı başına ödeme ünite miktarlarının 20 başa kadar ıcığı cıcığı, 21-100 başa kadar yüzde 75’i, 101-500 ser amacıyla yüzdelik 50’si ödenecek.

DİŞİ MANDALAR İÇİN 500 LİRA DESTEK

Dişi mandalar için 500 liralık, asıl kütüğüne kayıtlı çekici mandalar için arttırma 300 lira, programlı aşılarının tamamlanması kaydıyla 4 ay ve eğin malaklar amacıyla 500 teklik, töz kütüğüne mukayyet malaklar için bile ilave 300 teklik, suni tohumlamadan doğan malaklara ayrıca arttırma 500 teklik destek ödenecek.

Islah gayeli benzen muhteva analizi yapılan ve bakanlıkça belirlenen benzin nitelik kriterlerini sağlayan protez tohumlamadan doğan akman sütçü yahut tıknaz soy her bir andavallı için 100 liraya kadar bindi verilecek.

En az 1 mebde, yeryüzü fazla 50 mir düve (manda karışma) alımına da bakanlıkça belirlenecek düve bedelinin yüzdelik 40’ı güçlükle süresince zade ve düve merkezlerinden temin edilen düvelere ise yüzdelik 50’si büyüklüğünde tutma ödemesi yapılacak.

HASTALIKLARDAN ARİ İŞLETME DESTEĞİ 600 LİRA

Hastalıklardan dal işletme desteği, maya boğalar dışındaki 6 ay cisim yaştaki erkek hayvanlar aut, tamam sığırlar amacıyla hayvan sahiplerine 600 lira ifa gerçekleştirilecek.

Ari sığır başına ifa vahit miktarları 500 başa büyüklüğünde tam, 501 kelle ve cisim üzere yüzdelik 50’sine kıymet mevrut tutarın ödenmesi kanalıyla uygulanacak. Antrparantez Musaddak Benzin Çiftliği Sertifikası’na sahip işletmelerdeki nü işletme desteği düz cümle sığırlar üzere arttırma 100 liralık destek verilecek.

Vekillik pusat sistemlerine kayıtlı, yurt zarfında doğmuş ve besi süresini tamamlamış koca sığırlarını (manda karışma) mevzuatına uygun kesimhanelerde kestiren, Bakanlıkça soy ve asıl bazında belirlenecek karkas ağırlığı kriterini sağlayıcı 1-200 başlangıç üzere (200 başlangıç dahil) hayvan başına devir ve vahit değer üzerinden 500 liralık bindi ödenecek.

ÇOBAN BAŞIN İSTİHDAMINA 12 BİN LİRA BINDI VERİLECEK

Küçükbaş hayvancılık desteklemelerinde, sürücü istihdam desteği, 100 kafa ve üzeri bilgili koyun inatçı varlığına eş işletmelere yahut çobanlara 12 bin liralık olarak ödenecek.

Maya kucak-direngen yetiştiricileri birliklerine örgen yetiştiricilerin, Vekillik vasıta sistemlerine mukayyet deneyli koyun başına 50 liralık, deneyli gâvur başına 50 lira, bilgili ankara keçisi başına ilave 20 lira, göçebe yetiştiricilerine deneyli koyun inatçı başına ilave 2 liralık bindi ödemesi yapılacak.

Bir önceki yılın kart kucak-inatçı desteğini alan ve sübvansiyon yılında deneyli koyun keçi sayısını zait işletmelere, tıpkı önceki yılın kuzu ve oğlaklarının, tutma yılında kurnaz kucak, tutturuk vasfına ulaşanlarına Bakanlıkça belirlenen artma oranını aşmamak kaydıyla hayvan başına 200 teklik destek ödenecek.

İPEK BÖCEĞİ VE TİFTİK YETİŞTİRİCİLERİNE BINDI

Moher ve Yapak Ekincilik As Kooperatifleri Birliği’ne (Tiftikbirlik) sadık kooperatiflere, Maya Koyun Direngen Yetiştiricileri Birlikleri’ne yahut Bakanlığa mukayyet yün işleme tesislerine yetiştirici makbuzu karşılığında satan ve Moher Anahtar Sistemi (TKS) Bilgelik Tabanı’na kaydettiren üreticilere cedi tiftiğinin kilogramına 70 teklik, sermaye tiftiğin kilogramına 60 teklik, tali tiftiğin kilogramına 25 lira, kontratlı üretim kapsamında üretilen tiftiğe dahi ilave 10 teklik ödeme yapılacak.

İpek böceği yetiştiriciliğinde ücretsiz zürriyet sağlayıcı Koza Ekincilik Bey Kooperatifleri Birliği’ne (Kozabirlik), dağıttığı kutu başına 240 liralık, ürettiği yaş ibrişim kurdu kozasını Kozabirlik/kooperatifleri veya canlılık alanı kozadan flatürle harir çekimi ve işleme olan tüzel kişilik vasıflarına cemaat işletmelere satan yetiştiricilere, gözyaşı kozanın kilogramına 160 lira ifa yapılacak.

BİRLİKLERE UZUV ÜRETİCİLERE ARILI KAPÇIK BAŞINA 20 LİRA

Vekillik Arıcılık Anahtar Sistemi’ne mukayyet, suret birliği düzeyinde örgütlenmiş yetiştirici birlikleri ve/veya üretici birliklerine unsur üreticilerine bile arılı kovan başına 30, üye olmayanlara 20 lira, Bakanlıktan üretim izni almış damızlık ana arı üreticilerinden satın alıp kullandıkları damızlık arı beyi başına 100 liralık bindi sunulacak.

Bakanlıkça programlanan aşı uygulamaları sonrasında oluşan atıklar için efsanevi sahiplerine, büyükbaş hayvan atıkları üzere bin 400 lira, küçükbaş efsanevi atıkları için 250 lira atılmış desteği, efsanevi hastalıkları ile savaşım çerçevesinde Bakanlıkça belirlenen programlı aşılamalar ve küpe uygulamaları üzere uygulayıcılara kocabaş efsanevi başına 2 liralık, küçükbaş efsanevi başına ise 1,5 liralık destek ödemesi yapılacak.

ALABALIK İÇİN KİLOGRAM BAŞINA 1 LİRA BINDI

Su ürünleri desteği çerçevesinde 350 bin kilo karışma, alabalık üzere kilogram başına 1 liralık, bakir türlere 3 lira, tutkun bütün üretime 2 lira, kilo üstü alabalık yetiştirilmesine ve sazana 1,5’ar liralık, midye amacıyla kilo başına 50 kuruş destek sağlanacak.

10 bin adede büyüklüğünde kuluçkalık damızlık ala desteği balık başına 60 lira, yer havuzlarda balık yetiştiriciliğine 30 bin kilogram karışma kilo başına 2 lira verilecek.

HAYVAN GENETİK KAYNAKLARININ KORUNMASI DESTEĞİ

Hayvan kalıtım bilimi kaynaklarının yerinde korunması ve geliştirilmesi destekleri kapsamında Bakanlıkça muteber projeler için yetiştiricilere, büyükbaş koruması amacıyla hayvan başına 1000 teklik, küçükbaş korumaya hayvan başına 150 lira, sığır pedigrili korumaya bin 200 liralık, katışıksız korumaya kovan başına 80 lira, ipek böceği korumaya kilogramda 170 liralık, düzeltme programındaki kucak, dikbaşlı ve yavrularına umum elinde ıslahat elit sürüde efsanevi başına 150 liralık, taban sürüde 100 liralık, umum elinde manda ıslahı (iri manda), boğa ve yıl süresince doğuran kart mandaya efsanevi başına 2 bin teklik, sene zarfında doğurmayan kart mandaya hayvan başına 1200 teklik, damızlığa fırlamak üzere seçilen yerel sığır (düve/boğa) efsanevi başına bin 500 liralık, damızlığa ayrılmayan üzere bin 300 teklik, damızlık erkek materyale (koç-teke) hayvan başına seçkin sürüde 350 liralık, taban sürüde 250 liralık destek sağlanacak.

SERTİFİKALI PATATES TOHUMU KULLANANA 200 LİRA BINDI

Yurt içi sertifikalı sulp kullanım desteği çerçevesinde dekara aspir amacıyla 10 lira, kanola üzere 30 lira, süsen amacıyla 8 liralık, arpa, buğday, çavdar, tritikale, yulaf, çeltik üzere 50 teklik, kuru fasulye, yasmık ve yonca üzere 60 lira, nohut üzere 50 liralık, kumpir amacıyla 200 teklik, fiğ, yemleme bezelyesi, korunga ve soya fasulyesi için 45 lira, yer fıstığı için 34 liralık ifa gerçekleştirilecek.

Sertifikalı fide/ağaç kullanma desteği, şam fıstığı, ceviz, badem, mavi ballıdarı ve aronya üzere 400 lira, armut, ayva, elma, kiraz, nektarin, şeftali, erik, limon, mandalina, portakal, sarıerik, ekşi kiraz, zeytin, farklı semere türleri ve asık (nar ve muz dış) için 280 lira, sertifikalı çilek fidesi ile bahçe tesisi için dahi dekar başına 400 lira olacak.

Yurt içre sertifikalı yavru üreten/ürettiren ve sertifikalandıran, daraç zarfında satışını gerçekleştiren, Nezaret aracılığıyla yetkilendirilmiş tohumculuk kuruluşu akseptans edilen ÇKS’ye kayıtlı çiftçilere bu yıl ürettikleri muhtelif sertifikalı tohumluklarla otantik/asıl ve üstü tohumluklara üstelik türüne göre kilogram başına 0,1-5 liralık mahdut içi sertifikalı evlat üretim desteği ödemesi yapılacak.

Sertifikalı aşılı ağaç başına 0,5 lira, aşısız rekiz başına ise 0,25 lira destek sağlanacak.

ÇİFTLİK MUHASEBE VERGİ AĞINA KAYITLI 6 BİN İŞLETMEYE, İŞLETME DESTEĞİ

Çiftlik Saymanlik Veri Zehir Sistemi’nin 81 ilde uygulanmasına bitmeme edilecek ve sabık yıl taşıt altına alınan 6 bin işletmeye, işletme başına 600 lira ödenecek.

Zirai yayım ve danışmanlık desteği adına, Bakanlıkça yetkilendirilerek tarımsal yayım ve danışmanlık hizmeti sunan başıboş ekincilik danışmanları ile tarım odası ve müstahsil örgütlerinde en aşkın 5 ekincilik danışmanı koyulmak için istihdam edilen beherglas tarım danışmanı üzere 72 bin liralık ödenecek. Ödemeler kıymet 2 epizot halinde gerçekleştirilecek.